يك احظه عاشق شو ...
آلبومي كه كه با وجود تاخيرهاي پياپي در انتشار آن ، جاني تازه به موسيقي پاپ كشور بخشيد .
چيزي كه براي آلبوم بسيار مشهود مي باشد اين است كه يك لحظه عاشق شو ، بيش از حد در صف انتظار براي مجوز و پخش مانده است . با اين حال باز هم ذره اي از ارزش موسيقيِ قابل احترام و ترانه هاي فاخر آن كم نميشود . به هر حال هنگامي كه موسيقي ، شريف و "قابل شنيدن" باشد ، تبديل به يك اثر ماندگار و به ياد ماندني خواهد شد .
بسياري با انتشار آلبوم اين بحث را پيش كشاندند كه حامي چيز جديدي را از خود ارائه نداده . اما به جرات مي توان گفت حميد حامي بخش ديگري از توانايي هاي خود را نمايان كرده است . مطمئنا كسي كه آلبوم هاي "دونيمه ي رويا" و "بوي خوب گندم" و حتي "آ خدا" را با "يك لحظه عاشق شو" مقايسه مي كند مي تواند به اين موضوع پي ببرد كه حامي ، هم در عرصه ي خوانندگي و هم در بحث آهنگسازي و هم تغيير فضاي كاري خود ، پيشرفت قابل توجهي داشته است . گرچه ريسك او به دو يا نهايتا سه قطعه مربوط ميشود ولي او با جسارت تمام ، اين كار را به خوبي به سرانجام رسانده .
براي خلق يك آهنگ خوب 4 مشخصه ي اصلي بايد در بهترين شرايط قرار گيرد . 1.ترانه ، 2.ملودي و آهنگسازي ، 3. تنظيم و 4. وكال ( صداي خواننده) . كه خوشبختانه تيم كاري ِ حميد حامي در اين 4 بخش توانسته اند در سطح قابل قبولي كار كنند .
با توجه به اينكه تعدا كثيري از آلبوم هاي منتشر شده در يك سال عاشقانه هستند و متاسفانه بسياري از آن ها هم به سطحي ترين لايه ي آن اشاره دارند ، بايد گفت كه ترانه هاي آلبوم " يك لحظه عاشق شو"مخاطب را درگير خود مي كند و اگر بخواهيم منصفانه نگاه كنيم ، تمام ترانه ها ، به هيچ وجه سطحي و مبتذل نيستند و حميد حامي مثل هميشه يك نگاه ويژه به اين موضوع داشته است كه باعث شده تلفيق بين شعر و موسيقي به بهترين شكل ممكن انجام بپذيرد . به عنوان مثال در قطعه ي "دست خودم نيست" ملودي به خوبي بر روي كلماتِ ((علاقه)) و ((گلايه)) سوار مي شود . اكثر ترانه ها اينقدر خوب و با تفكر سروده شده كه دست خواننده را براي ادا و اجراي كلمات به شكلي متفاوت باز گذاشته است ( به اجراي حامي بر روي كلمه ي "جرات" در مصرع " به من از اين خواب سياه جرات پا شدن بده " دقت كنيد) . بايد خوشحال بود كه ، در اين روزگاري كه ترانه هاي پوچ و فاقد هدف، به سمع و نظر مخاطبان مي رسد ، ترانه سراهايي هم وجود دارد كه هم ترانه ها و نوشته هايشان شنونده را به فكر فرو مي برد و هم به خوبي با موسيقي تلفيق مي شود . چيزي كه در بخش ترانه از همه مهم تر مي باشد اين است هر آهنگ داستان خود را دارد و اگر چه 80 درصد آن ها عاشقانه است ولي هر كدام از آن ها ، موضوع و تعبير جديد براي شنونده دارد . شايد موضوعي كه بيش از هرچيزي در اين آلبوم توي ذوق ميزند ، درج نشدن اسم مريم اسدي در كاور آلبوم هست كه تك ترانه ي ايشان در آلبوم از بهترين هاي مجموعه به شمار مي رود و يكي از اركان اصلي زيبايي اين آهنگ به حساب مي آيد . ذكر اين مطلب خالي از لطف نيست كه استفاده از ترانه اي از بيژن بيرنگ كه رنگ و بوي ملي و ميهني دارد كار هوشمندانه اي بود كه تنوع بسيار خوبي را در اين بخش به وجود دارد . اما به حق بايد عنوان برترين ترانه سراي سال را به بابك صحرايي لقب داد . همانطور كه ميدانيد يكي از خصوصيت هاي ترانه اي خوب ، عامه پسند بودن آن است . چون بحث ترانه از شعر جدا است و براي يك اثر موسيقيايي وجا باز كردن در بين اكثريت ، ترانه بايد به خوبي با عموم ارتباط برقرار كند . در نگاه اول كار آساني به نظر مي رسد ولي در واقع مي توان گفت كه يك كار سهل ممتنع است . در عين سادگي بسيار سخت است . بابك صحرايي جزء معدود ترانه سراهايي ست كه به خوبي با آهنگ ارتباط برقرار ميكند و مي تواند بر اساس ملودي يك ترانه با وزن خيلي خوب بسرايد و همچنين به جرات مي توان گفت كه ترانه هاي بابك صحرايي در عين پرمعنا بودن ، سادگي بيان و زبان بسيار شيوايي را دارد و احساس را خيلي خوب به مخاطب منتقل مي كند. تعابير زيباي او در برخي از قطعات ، اوج پختگي اين ترانه سرا را نشان مي دهد . به مانند ترانه ي تماشايي يا ديوونگي . در بين كار هاي عاشقانه ي او يك كار اجتماعي نيز وجود دارد كه از نقاط مثبت آلبوم هم به حساب مي آيد . تقويم يكي از ترانه هايي ست كه موضوع اجتماعي دارد و اميد را خيلي خوب به مخاطب مي دهد . متاسفانه از اين دست ترانه ها با اين موضوعات در اين چندسال اخير بسيار كم شده است و اكثر به كارهاي سياه و نااميدكننده رو اورده اند . در ضمن از ترانه ي ارزشمند و احساسي طلايه دار براي زنده ياد بابك بيات نمي توان به سادگي گذشت كه قطعا جزء بهترين هاي آلبوم به شمار مي رود . در كل ترانه هاي مجموعه ي " يك لحظه عاشق شو" يكي از بهترين هاي سال ٩٢ به شمار مي آيد .
اين آلبوم داراي يكدستي قابل توجهي ست كه باعث شده تاثير آهنگ ها بر روي مخاطب بيشترشود . شايد براي شما هم پيش آمده باشد كه هنگام شنيدن يك آلبوم بعضي از قطعات را ، به دليل ناهماهنگ بودن سبك با بقيه ي قطعات مجموعه ( كه باعث بهم ريختگي آلبوم مي شود ) و يا جذاب نبودن ملودي يا پايين بودن كيفيت تنظيم ، از آلبوم كنار ميگذاريد و تنها به تعدادي از قطعات آلبوم بسنده مي كنيد . مطمئنا اگر خواننده هاي محترم در هر آلبوم تمركز خود را بر روي يك يا نهايتا دو سبك بگذارند و آن را به كمال برسانند نتيجه ي بسيار مطلوب تري از خروجي كار خود مي گيرند كه متاسفانه بسياري اين موضوع را نديد مي گيرند . به عنوان مثال قرار گرفتن يك قطعه ي شش و هشتِ هاوس يا ترنس در كنار سبك راك يا جَز ، صورت خوشايندي ندارد و بيشتر به كليت آلبوم ضربه ميزند تا اينكه به شنيدن شدن آن كمك كند . گرچه شايد براي توجيه اين عمل ، اعمال فشار تهيه كنندگان را مطرح كنند ولي با اين حال ، ثابت شده كه با وجود آلبوم هايي مانند "خاطرات مبهم" و "عصرها به ياد تو" و "من خود آن سيزدهم" و ... و همين "يك لحظه عاشق شو" مي توان موسيقي خوب و ارزشمند را به چيزهاي ديگر ارجح دانست . اما همانطور كه اشاره شد ، اثر جديد حامي از يكدستي ِ بسيار خوبي برخوردار است . اين موضوع كمك شاياني كرده تا شنونده در حين گوش دادن به آلبوم ، آن را پس نزند و با حوصله ي تمام روي همه ي قطعات آلبوم وقت بگذارد . حتي آهنگ هاي ريتميك آلبوم هم باعث نشده كه فضاي تاثير گذار بر شنونده شكسته شود و برعكس ، در راستاي بالا بردن سطح مجموعه عمل كرده است .
در نگاه كلي به موسيقيِ آلبوم بايد گفت كه تيم آهنگسازي و تنظيم اين مجموعه در سطح بسيار قابل قبولي عمل كرده است . در تمام آهنگ ها ، يك انسجام خيلي خوب در ملودي ها وجود دارد كه مشخص است براي هر ميزان و هر بخش ايده ي از پيش تعيين شده وجود داشته است و اين كاملا مشهود است .
آهنگساز بايد نسبت به صداي خواننده اشراف كامل داشته باشد و محدوده ي صوتي خواننده را براي تعيين و تغيير گام و مدولاسيون در نظر بگيرد . با اينكه اكثر آهنگسازي كارها توسط خود حميد حامي صورت گرفته اما در قطعاتي كه ديگران براي او آهنگسازي كرده اند اين نكته را هم در نظر گرفته اند و به خوبي از صداي حميد حامي بهره گرفته اند . شايد يكي از بهترين صداهايي كه از حامي گرفته شد و براي شنونده و حتي طرفداران تازگي داشت ، مربوط به آهنگ "خواب سياه" است . آهنگي كه به خوبي از صداي سينه ي و صداي سر اين خواننده ، در اولين ميزان از ورس ابتدايي و ... ، استفاده شده است (
افتاده دردت توو سرم ... ) .
كارها به جاي اينكه بيشتر بر اساس تكنيك هاي نوازندگي در اورتور ها پيش برود بر اساس علم و اساس آهنگسازي صورت گرفته . براي اثبات اين موضوع كافي ست بار ديگر قطعه ي "همچو سرو " را پلي كنيد . كاري كه سبك اركسترال دارد . آهنگسازي اين قطعه به همراه اركستراسيون بسيار خوبي كه دارد ، يكي از بهترين كارهاي ملي – ميهني اين چند سال اخير به حساب مي آيد . اصولا كارهاي اركسترال كه وكال را هم با خود به همراه دارد، خواننده نقشي مهم را در بهتر اجرا شدن اثر ايفا ميكند . به شرطي كه قدرت و حجم صداي خواننده در مقابل طيف وسيع صداي سازهاي زهي و آرشه اي خودنمايي كند كه خوشبختانه حميد حامي اين كار را به بهترين شكل ممكن اجرا كرده است . كشش ها و فرودها و اوج ها و تاكيد ها و آكسان ها در آواز آنقدر خوب اجرا شده كه به هيچ وجه كلمه اي نامفهوم و شكسته نمي شود و تحريرهاي بي جا و بدون دليل به گوش نمي رسد . به هر حال اين هم هنر خوانندگي حميد حامي است كه بايد قدر اين خواننده اي را دانست كه ديگر تبديل به يك كلاسيك خوان متبحر شده است .
تنظيم هر آهنگ با توجه به فضاي ترانه صورت گرفته و اين تنوع در سازبندي هاي انجام شده به بالاتر رفتن كيفيت كار كمك بسيار زيادي كرده . سر آلبومي ِ مجموعه بهترين شروع براي اين آلبوم بود . قطعه ي "يك لحظه عاشق شو" هم از لحاظ تنظيم و هم از لحاظ آهنگسازي در شرايط بسيار خوبي قرار دارد . ملودي آنقدر جذاب است كه از همان لحظه ي اول ذهن شنونده را درگيرِ اجزاي آهنگ و سازبندي آن مي كند . نت هاي نوشته شده در ميزان ها براي پارت هاي مختلف ، يكسان نيست و باعث شده ملودي فراز و نشيب خوبي داشته باشد . مهران خليلي به خوبي توانسته با گيتارالكتريك و درامز فضاهاي موجود در آهنگ را پر كند ، طوري كه در همه ي لحظات آهنگ هيچ خلاء و كمبودي احساس نمي شود . سكوت هاي به كار رفته در نت ها بسيار به جا هستند . در بهترين جاهاي ممكن سولوي گيتار الكتريك به گوش مي رسد . حتي صداي سوت حامي در آغاز و وسط و پايان آهنگ جزيي از بهترين ايده هاي كار مي باشد و اين ميكس شدن صداي سوت با صداي گيتار الكتريك به بهترين شكل ممكن صورت گرفته است . اگر مي خواهيد پي به زيبايي تنظيم و ملودي اين قطعه ببريد حتما آهنگ بي كلام "يك لحظه عاشق شو " را گوش كنيد تا تحت تاثير اين سازبندي فوق العاده قرار بگيريد .
يك نكته ي بسيار مهم كه در آلبوم " يك لحظه عاشق شو " وجود دارد اين است كه در تمام قطعات ، از ساز هاي زنده و آگوستيك براي ضبط آهنگ ها و تنظيم استفاده شده است . چيزي كه در چندسال اخير در آلبوم هاي كثيري كه در يك سال منتشر مي شوند ، كمتر مشاهد مي كنيم . حتي مشاهده شده كه در يك آلبوم فقط يك ساز زنده مورد استفاده قرار گرفته و تمام تنظيم ها الكترونيك مي باشد . البته شايد سبك آلبوم يا آهنگ اين شرايط را ايجاب كند اما مطمئنا آهنگي كه با در آن نوازنده با احساس خود يك جمله از آهنگ را اجرا و اين احساس را با انگشتان خود به شنونده نيز منتقل مي كند ، ماندگاري بيشتري نسبت به افكت ها و صداهاي الكترونيك دارد و در مقامي شايسته تر و والاتر قرار دارد . البته اگر از هر ساز به خوبي و در جاي مناسب بتوان استفاده كرد و اينطور نباشد كه در تنظيم يك اثر ، 10 نوع ساز مختلف آورد و همه با هم يك نت را اجرا كنند . اين خلاقيت در تنظيم و استفاده از سازها را در تنظيم قطعات "يك لحظه عاشق شو" به وفور مشاهده مي كنيم . در جايي كه نياز است احساس شادابي به خواننده دست دهد و ريتم هاي تند تراستفاده شده از سازهايي به خصوصي مثل ترومپت و ساكسيفون و گيتار الكتريك بهره گرفته شده و در قطعاتي كه بيشتر نياز بوده تا آرامش را به شنونده منتقل كند از سازهاي مطابق با اين حال و هوا بهره جسته اند . به مانند قطعه ي طلايه دار كه با اينكه در تنظيم فقط از پيانو استفاده شده ولي با توجه به فضاي ترانه و موضوع آن بيشتر سعي در نمايان كردن شعر كرده اند . با اينكه خود رضا تاجبخش اعتقاد دارد كه در قطعه ي طلايه دار به دليل ضبط شدن آن در چند سال قبل خوب نتوانسته حق مطلب را ادا كند اما باز هم تكنوازي او قابل تحسين است . نوازندگي او به دور از هر گونه سر و صداي بي جهت در نواختن پيانو است و اجراي نت ها و ملودي ها بالارونده و ملودي هاي پايين رونده و رعايت اين ديناميك قابل تقدير است . جا داره همينجا به اين نكته اشاره كرد كه ورژن گيتار قطعه ي گلايه نمي كنم با دكلمه ي زنده ياد بابك بيات عزيز اثري شايسته و ارزشمند به حساب مي آيد كه تنظيم آنپلاگد آن بسيار قابل توجه مي باشد .
اوايل انتشار آلبوم به شخصه فكر ميكردم كه ميكس و مستر آلبوم ضعيف مي باشد . اما با بيشتر گوش دادن اثر به اين نتيجه رسيدم كه ميكس با حساسيت بسياري انجام گرفته است . البته با توجه به تاريخ ضبط قطعات نمي توان انتظار داشت كه مستر آهنگ و خروجي آهنگ ها داراي كيفيت هاي آنچناني باشد . چرا كه بحث مسترينگ از سه سال پيش تا الآن در ايران پيشرفت بسيار قابل توجهي داشته است . حال اينكه تعدادي از قطعات نيز در سال 87 و اكثرا در سال 89 ضبط شده اند . اما باز هم با اين حال كيفيت خروجي آهنگ ها قابل قبول مي باشد . اما ميكس قطعات در شرايط خوبي دارد . ميكسر اجازه نداده تا هر ساز به حريم ساز ديگر وارد شود و صداي ديگري را خراب كند . مثال بسيار خوب براي نشان دادن اين موضوع قطعه ي " دست خودم نيست " مي باشد . صداي پيانو و گيتار باس و گيتار الكترونيك و پركاشن و درامز و ترومپت و ساكسيفون به وضوح قابل تشخيص است . به هر حال در اين بخش هم كل مجموعه (( با توجه به تاريخ ضبط قطعات)) نمره ي قابل قبولي ميگيرد .
بحث ديگري كه يكي از دلايل مهم بالا رفتن سطح آلبوم مي باشد ، اجراي خواننده و وكال مي باشد . با اينكه در بالا به اجراي حميد حامي در برخي از آهنگ ها اشاره شد ولي خالي از لطف نيست كه بگوييم حميد حامي تمام فاكتورهاي يك خواننده ي خوب را دارا مي باشد . از رنگ و حجم صدا گرفته تا تسلط او بر تكنيك هاي خوانندگي و فن بيان قدرتمندش . خواننده اي كه به خوبي و با تسلط تمام مي تواند صداي سينه و صداي سر را در ملودي اجرا كند . به خوبي مي تواند ، مفاهيم موجود در ترانه با صداي خود به شنونده القا كند . اين آلبوم هم به مانند يك كلاس درس آواز و خوانندگي مي باشد كه مي توان تكنيك هاي خوانندگي را به وفور يافت .
در هر صورت آلبوم "يك لحظه عاشق شو" با تمام حرف و حديث هايي كه حول حميد حامي مطرح بود ، به دست مخاطبان رسيد . بايد تبريك گفت به عوامل اين مجموعه كه چنين اثر قابل دفاع و شريفي را ارائه داده اند و با ملودي ها و ترانه ها و موسيقي شان لحظاتي آرامش بخش و خوب و اميدوار كننده را براي شنونده رقم زدند . بدون هيچ طرفداري و غرض ورزي و با توجه به يكدست بودن آلبوم و موسيقي قوي و ترانه هاي آبرومندانه ، ميتوان گفت كه آلبوم "يك لحظه عاشق شو" ، بهترين اثر منتشر شده در سال 92 در حوزه ي پاپ بوده است . باشد كه بيشتر شاهد چنين آثاري در ماركت موسيقي كشور باشيم .
پايان