خیابان «بیکمن پِلِیس» (Beekman Place) در حد فاصل خیابانهای چهل و نهم و پنجاه و یکم، در سراشیبی به سوی «رودخانه شرقی»، یکی از کوتاه ترین و قدیمیترین خیابانهای «منهتن» قرار گرفته است با خانههای بزرگ قدیمی و آپارتمانهای مجللِ پیش از دوران جنگ استقلال امریکا؛ زمانی که خاندان «بیکمن» خانه عظیم و مجلل خود را در «مانت پلزنت» در سال ۱۷۶۴ ساختند.
انزوای این خیابان، آن را تا حدی از نظرها و رفت و آمدها دور نگه داشته است. نیمی از ماشینهایی که در آن پارک شده اند، یا شاسی بلندهایی سیاه رنگ هستند و یا مرسدس بنزهایی با پلاکهای دیپلماتیک.
دوری و انزوای این خیابان، چهار دهه قبل دو سنت شکن مشهور را به سوی خود کشاند؛ «اشرف پهلوی»، خواهر دو قلوی شاه ایران و فعال حقوق زنان به شماره ۲۹ این خیابان پناه برد و «پل رودلف» (Paul Rudolph)، متفکر مدرنیست و رییس مدرسه معماری دانشگاه «ییل» که شماره ۲۳ را به آزمایشگاه شخصی خود بدل کرد.
هرچند دیگر آن ها از این خیابان رفته اند ولی خانههایی که از خود به جا گذاشته اند، هنوز از ممتازترین های نیویورک به شمار می روند. ارزش خانه رودلف امروز به ۲۸/۵ میلیون دلار و خانه پهلوی به ۴۹ میلیون دلار رسیده که در جنوب «پارک مرکزی» نیویورک، رکورد محسوب میشود.
در سال ۱۹۳۴، یعنی هشت سال پس از آن که «ویلیام اس. پیلی» (William S. Paley)، مالک شبکه «سی بیاس» شد، برای نخستین همسر خود «درتی پیلی» که همسر سابق «جان رندلف هرست» بود، خانهای ۷ طبقه ای در شماره ۲۹ خیابان «بیکرمن» ساخت.
شماره ۲۹ با آن نمای پوشیده از آجرهای قرمز و پنجرههای بلند سفید، از هر نظر به منازل دوران پیش از جنگ شبیه است؛ هرچند بر فضای داخلی آن، روحی مدرن حاکم است. راهروی ورودی با آن دیوار آینه کاری و ستونهایی شیشهای که از درون میدرخشند، در شهر برای خود شهرت و اعتباری دارند.
پیلی و همسرش چندان فرصت نیافتند تا از خانه خود لذت ببرند؛ زندگی مشترک آنها در حال فروپاشی بود. در سال ۱۹۴۰ آنها خانه خود را به «آلبرت» و «ماری لسکر»(Lasker)، از پیشگامان بهداشت و درمان عمومی اجاره دادند که بعدها آن ها خانه را خریدند و ۳۵ سال در آن زندگی کردند تا هنگامی که اشرف پهلوی به آن جا پا گذاشت.
«رابرت اف. آرمائو»، دستیار پیشین «نلسن راکفلر» و وابسته پهلویها در نیویورک میگوید:«سه تن از مطرحترین زنان نیویورک همه زیر یک سقف زندگی کرده اند.»
از آن جا که شاهزاده اشرف پهلوی مدام در سفر بود، به دنبال اقامتگاه آرامی در نیویورک میگشت. در سال ۱۹۷۸، یعنی سه سال بعد از آن که شماره ۲۹ خیابان بیکمن را خریده بود، شماره ۳۱ را از «تام جونز» (Tom Jones)، خواننده ولزی نیز میخرد. در آن سال، شاهزاده نمیتوانست اهمیت آن دو خانه را پیش بینی کند تا درست یک سال بعد که برادرش، محمدرضا شاه پهلوی از حکومت عزل میشود.
خواهرزادهها و برادرزادههای اشرف به تدریج در سالهای دهه ۱۹۸۰ برای تحصیل در مدرسه های خصوصی، به نیویورک رفتند و این بود که ورودیهای دو خانه را به هم وصل کردند.
در سال ۱۹۸۱ مالکیت هر دو خانه با «آنتیل هلند(Dutch Antilles) به اشتراک گذاشته شد تا آن ها را از غصب حکومت ایران در امان بدارند. در سال ۱۹۹۲، شماره ۳۱ بیکمن به حکومت تونس فروخته شد و اکنون سفارتخانه این کشور است و شماره ۲۹ دوباره به یک خانه خانوادگی مستقل تبدیل شد با ۸ اتاق خواب و ۱۱ حمام و سرویس بهداشتی.
«آویده غفاری»، یک ایرانیِ در تبعید و کسی که در سالهای دهه ۱۹۹۰ فضای داخلی خانه را از نو طراحی کرد و هم اکنون نیز در حال فروش آن از طریق آژانس املاک «براون هریس استیونس» (Brown Harris Stevens) است، میگوید: «ایشان زن بسیار مدرنی بود و دنبال چیزی اصیل میگشت نه تقلیدی.»
خانه پر است از تصاویر خاندان پهلوی، نقاشیهای قدیمی ایرانی که قدمت آن ها به قرنها پیش باز میگردد و چند اثر از نقاشیهای دوران امپرسوینیسم. آینهای به نهایت خیره کننده که شاید تمام اجزای سالن را تحت الشعاع خود قرار میدهد، در اتاق پذیرایی نصب شده است. دور تا دور آینه، مخمل دوزی و با جواهرات تزیین شده است و در زیر آن، مجسمههایی از شکارچیانی سوار بر اسب میبینیم که سگ هایشان به دنبال شکارهایی نامعلوم میدوند؛ گویی گواهی است بر این که چه گونه خانواده پهلوی و این آینه از خانه خود دور شده و به این جا رسیده اند.
با توجه به این که قیمت خانه در حال صعود است و شاهزاده پهلوی ماه آینده ۹۵ ساله میشود و بیشتر اوقات خود را در اروپا سپری میکند، تصمیم گرفته شد که آن را بفروشند.همین تصمیم در مورد دو خانه آن طرف تر هم گرفته شده است.
از سوی دیگر، یکی از مدیران یک شبکه تلویزیونی، خانه پل رودلف را خرید و در دهه گذشته آن را با عشق و علاقه مرمت و بخش اعظمی از معماری خانه را که بر خلاف جاذبه زمین طراحی شده بود، حفظ کرد.
رودلف در سال ۱۹۶۱، خانهای را در این ساختمان اجاره و تا سال ۱۹۷۶ در آن زندگی کرد. در این سال، خانه سابق ستاره تآتر «برادویِ» نیویورک، «کاترین کورنل» (Catherine Cornell) در شماره ۲۳ بیکمن را خریداری میکند. این خانه بی نظیر بود و در هیچ جای شهر همتایش را نمیشد دید؛ پنت هاوسی سه طبقه از فولاد و بتن که تا روی خیابان پیش میآید. رودلف در فضای داخلی خانه مدام طرح های خود را تغییر میداد و در آنها تجدید نظر میکرد.
«آر. دی. چین» (R. D. Chin)، مدیردفتر سابق رودلف میگوید: «نور طبیعی میخواست که از بالا به پایین بتابد و همیشه دنبال راههایی بود که به آن دست پیدا کند. درون این آپارتمان عظیم با فضاهای شناور زیادی روبه رو میشوید.»
از راهرو میتوان روزنهها و شکافهای مختلف را در سقف دید. پلههای شیشهای با نور بالا و پایین میروند و در اتاقها شناور میشوند. اتاق غذاخوری بر فراز اتاق پذیرایی، شناور حرکت میکند و دور تا دور خانه را بالکن فرا گرفته است؛ طرحی که امروزه بسیار محبوب شده است. ساختمان شامل سه آپارتمان دوبلکس در طبقه های پایینی نیز میشود که طرح همه آنها را خودِ رودلف داده است.
مشاور آژانس ملکی «کرکوران»(Corcoran) میگفت این خانه واقعاً استثنایی است. با این که هر فوت مربع خانه پهلوی ۵۴ درصد گران تر است و خانه «الن بیدل شیپمن»- همسایه کناری - که سال گذشته به مبلغ ۳۵ میلیون دلار به نخست وزیر قطر فروخته شد، تنها ۶۶۸ متر مربع است ولی خانه رودلف ۸۷۰ متر مربع است.
مالکان کنونی خانه شماره 23 بیکمن که در سال ۲۰۰۲ آن را به مبلغ ۶/۳ میلیون دلار خریداری کردند، به سرعت دلبستگی آن ها به خانه بیشتر و بیشتر شد چون با هر معماری که حرف میزدند، هیچ کدام قبول نمیکردند که در کار رودلف دست ببرند مگر فقط در این حد که سیستم مرکزی تهویه هوا تعبیه کنند و آشپزخانه را مدرن و به روز.
به نظر میرسد حتی خیابان بیکمن پِلِیس هم نمیتواند خود را از جنون بازار املاک منهتن مخفی کند.
تصاویری از زندگی اشرف پهلوی
اشرف پهلوی به همراه برادر دوقلویش محمدرضا و خواهر بزرگتر شمس پهلوی
اشرف پهلوی در حال تماشای بازی شطرنج محمدرضا پهلوی و ارنست پرون دوست سوییسی او
اشرف پهلوی پیش از کودتای 28 مرداد
1332
اشرف پهلوی به همراه اسدالله رشیدیان (سمت راست، کت و شلوار مشکی) از عوامل کودتای 28 مرداد در سینما رکس تهران
اشرف پهلوی، اسدالله رشیدیان، و سید حسن تقیزاده (عصا و کلاه به دست)
اشرف پهلوی به همراه منوچهر اقبال نخست وزیر(سمت چپ او)، محمدرضا پهلوی در حال گوش دادن به سخنرانی حسین علا وزیر دربار، سال 1336
اشرف پهلوی و لئونید برژنف رهبر حزب کمونیست اتحاد شوروی، دهه 1340 شمسی
اشرف پهلوی در حال بازدید از موزه هرمیتاژ در لنینگراد، دهه 1340 شمسی
اشرف پهلوی در کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل، 1346
اشرف پهلوی و هیات امنای سازمان خدمات اجتماعی
اشرف پهلوی در ضیافتی رسمی و همراه مقامات اروپایی
اشرف پهلوی و روسای سازمان تامین اجتماعی، دهه 1350
اشرف و محمدرضا پهلوی، دهه 1350
اشرف پهلوی به همراه عبدالمجید مجیدی (سمت راست) رئیس سازمان برنامه و جمشید آموزگار، نخست وزیر، 1356
اشرف پهلوی و اسدالله علم وزیر دربار
اشرف پهلوی و اردشیر زاهدی
آخرین عکس اشرف پهلوی در 94 سالگی